Een AVG-topic dat blijft terugkeren, is de grondslag gerechtvaardigd belang. Oftewel, wat is een geldige reden om persoonsgegevens te mogen verwerken? De Autoriteit Persoonsgegevens heeft hier heel duidelijke ideeën over en sluit zuiver commercieel belang uit. De rechtbank ziet dit anders en legt de hamvraag voor aan het Hof van Justitie van de Europese Unie.
Wat is een gerechtvaardigd belang volgens de AVG?
Om persoonsgegevens te mogen verwerken moet er een geldige grondslag zijn. Een van die grondslagen is ‘gerechtvaardigd belang’. Voor een geslaagd beroep op de grondslag gerechtvaardigd belang (artikel 6, eerste lid, aanhef en onder f, van de AVG) moet aan drie voorwaarden zijn voldaan:
is er een gerechtvaardigd belang?
is de verwerking van de persoonsgegevens noodzakelijk voor de behartiging van dat gerechtvaardigde belang?
is er een belangenafweging gemaakt tussen de belangen van de verantwoordelijke en de betrokkenen?
De uitleg en reikwijdte van het eerste punt alleen al blijkt in de praktijk de nodige problemen op te leveren.
Hoe interpreteert de Autoriteit Persoonsgegevens het gerechtvaardigd belang?
De afgelopen tijd zijn er rechtszaken gevoerd tussen bedrijven en de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) vanwege de interpretatie van het gerechtvaardigd belang volgens de AVG.
De AP heeft een aantal hoge boetes uitgedeeld aan bedrijven die dit belang in haar ogen schenden. De Autoriteit Persoonsgegevens stelt dat een gerechtvaardigd belang volgt uit de wet en dat het begrip grammaticaal moet worden uitgelegd. Er moet sprake zijn van een legitiem en daarmee concreet ‘tot de wet behorend, wet zijnd, in een wet vastgelegd’ belang.
Een zuiver commercieel belang als het voeren van een marketingcampagnes of het verdienen van geld met behulp van persoonsgegevens, is in de ogen van de AP geen gerechtvaardigd belang. Er bestaat volgens de AP namelijk geen recht om geld te mogen verdienen met de persoonsgegevens van anderen.
De bedrijven in kwestie zijn het niet eens met deze interpretatie. Volgens hen is een ‘gerechtvaardigd belang’ ieder belang dat NIET in strijd is met de wet.
Zie hiervoor ook onze eerdere blog over de rechtszaak tussen Voetbal TV en de AP. De Autoriteit Persoonsgegevens had de Raad van State in die zaak verzocht om prejudiciële vragen te stellen bij het Hof van Justitie EU.
Dit heeft de Raad van State niet gedaan omdat dit niet noodzakelijk werd geacht. Ook heeft de Raad van State geen antwoord gegeven op de prangende vraag of een zuiver commercieel belang een gerechtvaardigd belang is. Voor de praktijk was het jammer dat er met deze uitspraak geen duidelijkheid kwam.
Nu wel prejudiciële vragen over de grondslag gerechtvaardigd belang
In een recente rechtszaak tussen een sportbond en de Autoriteit Persoonsgegevens over de uitleg van het begrip ‘gerechtvaardigd belang’ constateerde de rechtbank dat de definitie ervan nog onvoldoende uitgekristalliseerd is.
Of zoals de rechtbank het zelf formuleert: “de bepaling is niet dusdanig helder geformuleerd dat gezegd kan worden dat redelijkerwijs geen twijfel over de uitleg of het toepassingsbereik hiervan kan bestaan.”
Daarom heeft de rechtbank besloten de volgende prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie te stellen:
hoe dient de rechtbank de term ‘gerechtvaardigd belang’ uit te leggen?
dient die term te worden uitgelegd zoals de Autoriteit Persoonsgegevens dat uitlegt? Zijn dat uitsluitend tot de wet behorende, wet zijnd, in een wet vastgestelde belangen? Of;
kan elk belang een gerechtvaardigd belang zijn, mits dat belang niet in strijd is met de wet? Meer specifiek gesteld: is een zuiver commercieel belang en het belang zoals hier aan orde, het verstrekken van persoonsgegevens tegen betaling zonder toestemming van de betreffende persoon, onder omstandigheden aan te merken als een gerechtvaardigd belang? Zo ja, welke omstandigheden bepalen of een zuiver commercieel belang een gerechtvaardigd belang is?
Het is erg prettig dat deze vragen eindelijk gesteld zijn, zodat er meer duidelijkheid ontstaat over het inzetten van persoonsgegevens voor commerciële doeleinden. We wachten de reactie van het Hof van Justitie met grote belangstelling af en delen deze natuurlijk met u.
Zeker weten dat u niks mist?
Abonneert u zich dan op onze maandelijkse nieuwsbrief en ontvang onze blogs automatisch in uw inbox.