Zowel afnemers als leveranciers lopen ertegenaan: de broncode in handen krijgen. Bijvoorbeeld bij een overstap naar een andere partij of als u de software in eigen beheer wilt nemen. Vaak is er contractueel weinig tot niets geregeld. Toch zijn er ook dan mogelijkheden om de afgifte van de broncode te vorderen.
Leveranciers schakelen geregeld onderaannemers in om delen van software of programmatuur te ontwikkelen. In dat geval wordt de leverancier afnemer. Net als ‘gewone’ afnemers lopen ze tegen een probleem aan als ze willen overstappen naar een andere leverancier of de software in eigen beheer verder willen ontwikkelen.
Hoe kom je namelijk aan de broncode?
Voor we die vraag beantwoorden, eerst kort het antwoord op de vraag:
Wat is de afgifte van broncode?
Allereerst kijken we naar de betekenis van de broncode zelf. De broncode (ook wel source code) van software is de leesbare tekst die door de programmeur in een programmeertaal is geschreven. Deze code wordt vervolgens vertaald naar een uitvoerbare code voor de computer. De broncode vormt de kern van de software.
Als u de software (gedeeltelijk) door een andere partij laat ontwikkelen, dan beschikt die partij over de broncode. De afgifte van broncode houdt in dat u de broncode en technische ontwikkeldocumentatie in het bezit krijgt. Daarmee kunt u de software aanpassen, onderhouden en verder (laten) ontwikkelen.
De leverancier in kwestie zit uiteraard niet te wachten op afgifte van de broncode. U heeft de broncode echter nodig. Laten we daarom eens kijken naar:
Wat er (wettelijk) geregeld is rondom de afgifte van broncode
Auteursrechtelijke bescherming bestaat onder meer op de broncode van software, omdat die de mogelijkheid biedt de software te produceren of reproduceren. De maker van de software is niet verplicht de broncode af te staan of te verstrekken aan afnemers. Ook niet als de broncode nodig is om problemen te verhelpen.
De wettelijke bescherming ligt dus in principe bij de maker.
De Nederland ICT Voorwaarden – veelgebruikt door ICT-leveranciers - werken ook niet in uw voordeel. In artikel 28.2 staat zelfs expliciet vermeld dat het gebruiksrecht van de klant zich niet strekt tot de broncode van de programmatuur. Verder staat er:
“De broncode van de programmatuur en de bij de ontwikkeling van de programmatuur gemaakte technische documentatie worden niet aan klant ter beschikking gesteld, ook niet indien klant bereid is daarvoor een financiële vergoeding te betalen.”
Welke mogelijkheden blijven er dan voor u over?
Goed geregeld in het contract?!
Kijk eens goed naar het contract dat u (hopelijk) afgesloten heeft met de betreffende leverancier voor de ontwikkeling van de software.
Staat er een passage in waarin vermeld wordt dat er overdracht plaatsvindt van de intellectuele eigendomsrechten aan uw organisatie?
Nee?
Wellicht vindt u dan een artikel waarin de licentierechten het toelaten om software te laten doorontwikkelen door uw organisatie of doe een derde partij.
Of:
heeft u een escrow regeling gesloten? In dat geval kunt u in bepaalde situaties namelijk beschikken over de broncode van de software. Zelfs als deze escrow regeling niet geldt in uw specifieke situatie, dan is het waarschijnlijker dat u recht heeft op de afgifte van de broncode.
Niets in het contract geregeld? Dit zijn uw 5 mogelijkheden
Het vorderen van de afgifte van broncode zonder contractuele afspraken gebeurt in de praktijk vaak door het aanspannen van een kortgeding. Hoewel de maker het recht aan zijn kant heeft, bent u zeker niet kansloos. De rechter kijkt namelijk mede naar redelijkheid en billijkheid van en het belang bij de vordering.
Hieronder schetsen we 5 mogelijke invalshoeken die u kunt gebruiken om de afgifte van de broncode alsnog te vorderen.
1. Belang van de software
Is de software in kwestie een kernapplicatie voor uw bedrijfsvoering? Of slechts een radertje in het geheel? De mate van afhankelijkheid en belang voor uw organisatie spelen mee in het oordeel van de rechter om de afgifte van de broncode al dan niet toe te wijzen.
2. Grote of kleine fout
Bij een ernstig probleem in de software waarbij de afgifte van broncode essentieel is, is uw verzoek uiteraard een stuk ‘redelijker en billijker’ dan bij een kleine bug. Kijk dus vooral naar de ernst van de problematiek alvorens u naar de rechter stapt.
3. Hoogte van de kosten
Hetgeen u heeft betaald voor de software is een aanwijzing voor de redelijkheid van de afgifte van de broncode. Heeft u relatief veel kosten gemaakt, dan is het aannemelijker dat u recht heeft op de broncode. Hetzelfde geldt overigens voor de maker/leverancier van de software. Als deze veel geld gestoken heeft in de ontwikkeling van de software, dan is het ‘redelijk’ dat hij de broncode wil behouden.
4. Capaciteitsgebrek
Is er een probleem met uw software en kan de maker ervan dit niet oplossen door capaciteitsgebrek? Dan is het waarschijnlijker dat u de broncode toegewezen krijgt, zodat u het probleem kan (laten) oplossen.
5. Maatwerk of standaard?
Als de software speciaal voor u ontwikkeld is, dan is het logischer dat u aanspraak maakt op de broncode. Standaardsoftware dat ook nog eens door veel andere partijen gebruikt wordt, is een heel ander verhaal. Daarvan wordt het erg lastig om de broncode te vorderen, zeker als deze van grote commerciële waarde is voor de leverancier.
Afgifte van broncode: regel het goed!
Ons advies: regel de afgifte van broncode goed in een contract. Hoe beter de afspraken, hoe makkelijker het voor u wordt bij een latere overstap of beëindiging van het contract.
Houd ook rekening met de algemene voorwaarden. Denk aan de Nederland ICT Voorwaarden, die hierin de maker en leverancier van de software volledig beschermen.
Heeft u niets geregeld en wilt u toch de afgifte van de broncode vorderen? Er zijn mogelijkheden, zoals we hierboven hebben geschetst. Daarnaast is er voldoende rechtspraak hieromtrent beschikbaar.
Hulp nodig? Onze ICT-juristen staan voor u klaar met advies.
Blijf op de hoogte!
Wilt u onze blogs gewoon in uw mailbox ontvangen? Meldt u zich dan aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief.