In februari van dit jaar trad de Digital Services Act (DSA) in werking. Complexe wetgeving, zo blijkt in de praktijk. Daarom biedt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) nu een leidraad voor aanbieders van online diensten. Zo zorgt u ervoor dat u er echt klaar voor bent als de ACM in de loop van 2025 officieel toezicht gaat houden op de DSA.

Over de DSA

De Europese Digital Services Act (DSA) is in februari van dit jaar in werking getreden. De DSA moet zorgen voor een veilige, voorspelbare en betrouwbare online omgeving, waarin de rechten van Europeanen worden beschermd.

De DSA is van toepassing op alle online tussenpersonen die diensten verlenen in de EU. Denk aan internetaanbieders, hostingbedrijven, online platforms, zoekmachines en marktplaatsen.

De DSA definieert duidelijke verantwoordelijkheden voor aanbieders van intermediaire diensten. Hoe groter een aanbieder, hoe strenger de regels voor die partij zullen zijn.

Over de DSA leidraad

In Nederland zal de Autoriteit Consument & Markt (ACM) toezicht houden op de naleving van de DSA door aanbieders die gevestigd zijn in Nederland. Uit een rondgang onder aanbieders van online diensten bleek echter dat ze extra handvatten nodig hebben om aan de DSA te kunnen voldoen.

De leidraad die de ACM onlangs heeft gepubliceerd, geeft informatie over de toepassing van de DSA en toelichting bij de zorgplichten waar de ACM toezicht op houdt. De leidraad is bedoeld als hulpmiddel voor aanbieders bij het voldoen aan de regels uit de DSA.

De leidraad behandelt per doelgroep de belangrijkste verplichtingen. De leidraad is opgedeeld in handvatten voor aanbieders van:

  • tussenhandeldiensten

  • hostingdiensten

  • onlineplatforms

  • B2C-onlinemarktplaatsen

De verplichtingen onder de DSA

De leidraad biedt meer duidelijkheid over de plichten die de DSA oplegt aan aanbieders van online diensten. De ACM onderscheidt een aantal thema’s waarbinnen de meeste verplichtingen kunnen worden ondergebracht. Zo moeten minderjarigen beschermd worden, zijn misleidende interfaces die bekend staan als ‘dark patterns’ en andere praktijken gericht op misleiding verboden en moet het consumentenbelang worden beschermd.

De DSA hamert daarnaast op het tegengaan van de verspreiding van illegale content en de bevordering van transparantie. Op die twee aspecten gaan we hieronder dieper in, waarbij we ook een aantal concrete verplichtingen voor de verschillende doelgroepen opsommen.

Moderatie op inhoud

Onder de DSA worden aanbieders van intermediaire diensten verantwoordelijk gehouden voor hun rol bij het verspreiden van illegale en schadelijke inhoud. In de DSA staat niet wat illegale inhoud precies is. Wel zijn er verplichtingen opgenomen om illegale inhoud te kunnen melden, opheldering te krijgen over inhoudsmoderatie en om besluiten over inhoudsmoderatie uit te kunnen dagen.

Concreet betekent dit voor aanbieders van tussenhandeldiensten dat ze in hun algemene voorwaarden begrijpelijke informatie opnemen over beperkingen die zij kunnen opleggen met betrekking tot door afnemers van hun dienst verstrekte informatie. De informatie die zij opnemen in hun algemene voorwaarden moet ook duidelijk maken welke beleidsmaatregelen, procedures, maatregelen en instrumenten worden ingezet voor inhoudsmoderatie.

Aanbieders van hostingdiensten moeten op het gebied van inhoudsmoderatie onder meer ervoor zorgen dat organisaties of personen de mogelijkheid hebben om illegale inhoud op hun dienst op een gebruiksvriendelijke manier te melden.

Aanbieders van onlinediensten (met uitzondering van kleine en micro ondernemingen) moeten in dit kader onder andere afnemers van hun dienst toegang geven tot een klachtenafhandelingssysteem en afnemers schorsen die vaak kennelijk illegale inhoud verstrekken.

Bereikbaarheid en communicatie

Transparantie is een belangrijke doelstelling binnen de DSA. Daarom moeten aanbieders goed bereikbaar zijn en duidelijk communiceren met hun afnemers en gebruikers.

Van aanbieders van tussenhandeldiensten wordt onder meer verwacht dat zij een centraal contactpersoon aanwijzen voor afnemers en autoriteiten.

Aanbieders van hostingdiensten zijn in dit kader verplicht een ontvangstbevestiging te sturen na ontvangst van een melding over illegale content. Ook moeten zij de melder op de hoogte stellen van het besluit dat zij nemen naar aanleiding van de melding en dit besluit onderbouwen.

Van aanbieders van onlineplatforms (met uitzondering van kleine en micro ondernemingen) wordt verwacht dat zij het besluit naar aanleiding van een ingediende klacht zo spoedig mogelijk overleggen aan de indiener ervan, inclusief verdere (gerechtelijke) verhaalmogelijkheden.

Voor aanbieders van B2C-online marktplaatsen (met uitzondering van kleine en micro ondernemingen) wordt verwacht dat zij consumenten informeren indien er illegale producten of diensten zijn aangeboden op hun platform.

Nog geen actief toezicht in Nederland

De ACM gaat in Nederland toezicht houden op de naleving van de DSA door aanbieders die gevestigd zijn in Nederland. De Autoriteit Persoonsgegevens zal ook toezicht houden op een deel van de DSA.

De ACM en de AP zijn echter nog niet bevoegd om toezicht te houden op de DSA. Dit kan pas zodra de wet die dit regelt in werking treedt. Het gaat om de Uitvoeringswet digitaledienstenverordening, die momenteel nog voorligt bij de Kamer.

Naar verwachting zal deze wet in de loop van 2025 in werking treden. Tot die tijd kan de ACM bijvoorbeeld nog geen boetes uitdelen. De ACM is in de tussentijd aangewezen als digitaledienstencoördinator, zodat de toezichthouder meldingen in ieder geval wel kan ontvangen en doorsturen naar andere, bevoegde instanties binnen Europa.

Nog niet (helemaal) klaar voor de DSA?

Dan heeft u nog even de tijd om uw zaken op orde te stellen, alvorens het toezicht in Nederland officieel geregeld is en er wél boetes worden uitgedeeld. De richtlijn van de ACM kan u hier bij helpen. Daarnaast organiseert de ACM op 21 november een digitale voorlichtingsbijeenkomst over de DSA.

Meer weten over de DSA?

Lees dan ook onze blogs:

Zeker weten dat u niks mist?

Abonneert u zich dan op onze maandelijkse nieuwsbrief en ontvang onze blogs automatisch in uw mailbox.