Het antwoord is helder: ja dat kan. Het is een veel voorkomende misvatting dat open source software auteursrechtvrij is. Dit wordt gedacht, omdat je er meestal niet voor hoeft te betalen. Aan de hand van een recente rechtszaak delen we de belangrijkste lessen over de rechten op open source software en -licenties.
Auteursrecht op software
Auteursrechtelijke bescherming bestaat onder meer op de broncode van software. De broncode biedt namelijk de mogelijkheid om de software te produceren of reproduceren. De maker van de software is niet verplicht de broncode af te staan of te verstrekken aan afnemers van de software.
De wettelijke bescherming ligt in principe bij de maker van de software. De maker is vaak de programmeur, behalve als deze de software in dienst van een werkgever heeft gemaakt. In dat geval is de werkgever de maker.
De maker kan de rechten overdragen aan een andere partij, waardoor die de wettelijke bescherming op de software krijgt.
Let op!
Dit kan enkel door middel van een schriftelijke overdrachtsakte, zoals beschreven in de auteurswet.
Auteursrecht op open source software
Open source software is vaak gratis en wordt meestal samen met de broncode vrij ter beschikking gesteld. Kopiëren, distribueren en bewerken is toegestaan.
Dat schept verwarring.
Kan ik de software dan ‘vrij’ gebruiken? Ja en nee. Hoewel je er niet voor betaalt, zijn er vaak wel regels verbonden aan het gebruik.
Denk aan het verplicht vermelden van de maker of het delen van nieuwe bewerkingen op de broncode aan de community.
Vaak gaat het gebruik van open source software gepaard met een open source licentie. Hierin staan alle regels, die per maker kunnen verschillen.
De casus: Jelurida vs. Apollo
Apollo is een financiële softwareleverancier, die onder meer een cryptomunt aanbiedt. Deze is gebaseerd op blockchain technologie, waarbij gebruik wordt gemaakt van open source software (Nxt Software) van Jelurida.
Jelurida heeft de broncode van de Nxt Software integraal openbaar gemaakt. Ze staat gebruik daarvan (zoals kopiëren, distribueren en bewerken) toe, maar wel uitsluitend onder de voorwaarden gesteld in de licentie. Zo dient onder meer bij het openbaar maken van de software, de voorwaarden van Jelurida in het softwarepakket te worden opgenomen
Apollo zou volgens Jelurida gedurende een periode in 2019 en 2020 niet aan deze voorwaarden hebben voldaan. Daarom was het Apollo niet toegestaan om de Nxt Software te bewerken en te verspreiden. Door dit wel te doen, stelt Jelurida dat Apollo in die periode inbreuk heeft gemaakt op haar auteursrecht.
Apollo is het hier niet mee eens en komt met een aantal redenen hiervoor. Hoewel Jelurida uiteindelijk gelijk krijgt van de rechter, bespreken we 2 van de argumenten van Apollo. Hier kunt u namelijk belangrijke lessen uit trekken.
Argument 1: Uniek werk
Uit de auteurswet volgt dat er sprake is van een uniek werk, als het werk een zekere creativiteit vertoont. Het werk moet een eigen, oorspronkelijk karakter hebben, dat wil zeggen dat de creatie niet mag zijn ontleend aan een ander werk.
Jerulida stelt dat de software auteursrechtelijk beschermd is, omdat de ontwikkelaars bij de ontwikkeling van de Nxt Software creatieve keuzes hebben gemaakt die zichtbaar zijn in de broncode op zowel het allerhoogste niveau (zoals de programmeertaal en structuur), maar ook op detailniveau (zoals de plaatsing en formulering van individuele comments of coderegels).
Apollo beweert dat de software die zij ontwikkeld heeft, een wezenlijk ander product is dan de Nxt Software van Jelurida. De Apollo software is zo uniek dat het als zelfstandig werk gekwalificeerd moet worden.
Dit blijkt na extern onderzoek door een deskundige niet juist. De (bron)code en functionaliteiten komen merendeel nog overeen met de Nxt Software van Jelurida. Volgens de rechter is een groot deel van de Nxt Software code gekopieerd, waardoor inbreuk is gemaakt op de auteursrechten van Jelurida voor zover daarvoor geen toestemming is gegeven door middel van de voorwaarden.
Argument 2: Niet de auteursrechthebbende
Volgens Apollo is Jelurida niet de auteursrechthebbende van de software. De auteursrechten van de belangrijkste ontwikkelaars zijn namelijk nooit rechtsgeldig aan Jelurida overgedragen, zo stelt Apollo. Voor een geldige overdracht, is onder de auteurswet namelijk een schriftelijke ondertekende akte nodig. Uit die akte moet duidelijk blijken wie de partijen zijn en wat er precies wordt overgedragen.
Jelurida brengt een aantal stukken in waaruit zou moeten blijken dat een deel van de ontwikkelaars hebben beoogd hun aandeel in het auteursecht op de Nxt software over te dragen. De voorzieningenrechter vindt het onduidelijk hoe deze beoogde overdrachten gekwalificeerd moeten worden en kan dit in kort geding niet voldoende onderzoeken. Al met al vindt de voorzieningenrechter het voldoende aannemelijk dat de rechten zijn overgedragen aan Jelurida.
Een belangrijk aandachtspunt voor eenieder die de rechten op software wil verkrijgen. Zorg dat u de overdracht op de juiste manier regelt, dat voorkomt mogelijke problemen.
Beslissing
De voorzieningenrechter stelt Jelurida dus in het gelijk. Apollo heeft in strijd met de voorwaarden van Jelurida gehandeld. Daarom was het haar niet toegestaan om de Nxt Software te bewerken en te verspreiden en heeft Apollo inbreuk gemaakt op de auteursrechten van Jelurida.
Apollo moet de voorwaarden van Jelurida opnieuw beschikbaar maken en ervoor zorgen dat gebruikers de voorwaarden actief accepteren, voordat ze de Apollo software kunnen benaderen.
Meer weten?
Over auteursrecht leest u meer in onze blog: Dé 5 vragen over auteursrecht op software
Over de afgifte van broncode vindt u meer in onze blog: Broncode van software in handen krijgen?
Lees alles over de rechtszaak Jelurida vs. Apollo.
Blijf op de hoogte
Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op het gebied van ICT Recht? Meldt u zich dan nu aan voor de maandelijkse nieuwsbrief van Legalz.