Contracteren met een partij buiten Nederland? Dan is extra aandacht voor het contract op zijn plaats. Internationale contracten kennen namelijk een aantal specifieke valkuilen die vermeden moeten worden. In deze bijdrage drie aandachtspunten bij het aangaan van internationale contracten.
Internationaal contracteren in de praktijk
Tijdens internationale contractsonderhandelingen willen beide partijen vaak vasthouden aan hun eigen contractmodellen en algemene voorwaarden. Bij internationale contracten kan dat ertoe leiden dat de onderhandelingen vastlopen of leiden tot onduidelijke compromissen of ongunstige contractuele afspraken. Wat zijn de essentiële punten om in het vizier te houden?
1. Toepasselijk recht: keuze vereist
Internationale contracten vergen duidelijkheid over de vraag welk (nationaal) recht van toepassing is op de overeenkomst. Als de partijen in het contract geen toepasselijk recht hebben bepaald, dan zal de rechter dienen te bepalen welk recht toepasselijk is. Binnen Europa is het recht op dit gebied geharmoniseerd. Voor lidstaten van de EU geldt dat de Rome I-Verordening bepaalt welk rechtsstelsel toepassing vindt.
Hoofdregel, maar uiteraard met uitzonderingen, is dat het recht geldt van het land van de partij die de kenmerkende prestatie verricht. Bij een koopovereenkomst is dat bijvoorbeeld het recht van het land van de verkoper (en dus niet van de koper) en bij dienstverleningsovereenkomsten het recht van het land van de dienstverlener (en dus niet de opdrachtgever).
Buiten Europa ligt het echter lastiger want dan zal aan de hand van internationale verdragen, voor zover deze er zijn, moeten worden vastgesteld welk recht van toepassing is en bij gebreke daarvan zal de (nationale) rechter die een geschil krijgt voorgelegd, aan de hand van het eigen recht hebben te bepalen welk toepasselijk recht heeft te gelden. Kortom onzekerheid troef.
Een internationaal contract moet dan ook bij voorkeur een bepaling bevatten dat expliciet de keuze vastlegt voor het op de overeenkomst toepasselijk recht.
2. Forumkeuze
Een keuze voor het toepasselijk recht is iets anders dan de keuze voor de instantie die kennis neemt van geschillen die tussen de partijen kunnen rijzen. Partijen kunnen een “forumkeuze” opnemen in het contract, dat de bevoegde rechter aanwijst.
Uiteraard is het verleidelijk om een voorkeur te hebben voor de Nederlandse rechter, want dat klinkt vertrouwd. Belangrijk is echter ook wat een vonnis dan brengt. Een vonnis van de Nederlandse rechter kan in Europa ten uitvoer worden gelegd. Voor een Nederlands vonnis buiten de EU is dit echter afhankelijk van het bestaan van een executieverdrag tussen Nederland en het desbetreffende andere land. Soms kan de keuze voor de rechter van het land van de andere partij dus beter uitpakken omdat dit de tenuitvoerlegging van een vonnis in dat land vergemakkelijkt.
Partijen kunnen, in plaats van de gang naar de rechter, ook kiezen voor geschilbeslechting door middel van arbitrage. Arbitrage is “particuliere rechtspraak” via een arbitrage-instituut. Een voordeel is dat veel landen zijn aangesloten bij het Verdrag van New York (1958). Dit verdrag vereist dat de nationale gerechtelijke instanties van de aangesloten landen een overeenkomst tot arbitrage tussen partijen erkennen. Daarnaast regelt het verdrag de tenuitvoerlegging van een (buitenlands) arbitraal vonnis. Met een arbitraal vonnis kan men dan ook in voorkomende gevallen sterker staan met het
vonnis van een rechter.
Maak bij het sluiten van een contract dan ook een voor de in dat voorliggende geval beste vorm van geschilbeslechting.
3. Spraakverwarring oplossen
Is “force majeure” hetzelfde als overmacht? Hoe verhouden “guarantee “of “warranty” zich met garantie en zijn “best endeavours” inspannings- of resultaatsverbintenissen, of toch iets anders? En wat betekent het precies als in de overeenkomst gesproken wordt over “termination”? Is dat ontbinding, opzegging of annulering van de overeenkomst? Dat maakt nogal verschil.
Het zijn slechts een aantal van de bekend klinkende (Anglo-Amerikaanse) termen die veel voorkomen in (Engelstalige) internationale contracten. Bekend wil echter niet zeggen goed. Deze begrippen hebben namelijk geen eenduidig vast te stellen betekenis. Als contracten dergelijke begrippen bevatten en naar Nederlands recht moeten worden uitgelegd, dan ontstaan uitlegproblemen omdat deze moeilijk of soms zelfs niet te matchen zijn met het Nederlandse contractenrecht.
Als een overeenkomst onder Nederlands recht geldt, dan is het zaak om dergelijke begrippen niet klakkeloos over te nemen maar in plaats daarvan de correcte juridische terminologie te hanteren, op een juiste wijze vertaald en, waar nodig en nuttig, toegelicht door vermelding erbij van de bedoelde Nederlandse term.
Geschillen over contracten gaan in de regel over de vraag wat partijen zijn overeengekomen en wat de rechtsgevolgen daarvan dienen te zijn. Dat hoeft niet nog ingewikkelder te worden gemaakt door vragen over de (mogelijk onbedoelde) betekenis die aan gehanteerde Anglo-Amerikaanse begrippen moet worden toegekend.
Aandacht bij internationaal contracteren
Internationaal contracteren vergt kennis van zaken. Wie de drie hiervoor genoemde aandachtspunten in het oog houdt, kan grote valkuilen vermijden.
Ontvang onze blogs in uw mailbox
Wilt u onze blogs gewoon in uw mailbox ontvangen? Meldt u zich dan aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief.