Bij het opstellen van een zakelijk contract heeft u veel contractsvrijheid. Van aansprakelijkheidsbeperking tot eenzijdig wijzigen van overeenkomsten: het is allemaal mogelijk. Doet u als ondernemer ook zaken met consumenten? Dan zijn er meer wettelijke beperkingen. Ondernemers worden namelijk geacht risico’s beter in te kunnen schatten en beter afspraken te kunnen maken. De juridische verschillen tussen B2B- en B2C-contracten op een rij.
De grijze & zwarte lijst
Consumenten worden goed beschermd door de wet. In het Burgerlijk Wetboek is een grijze en zwarte lijst opgenomen, die de rechtspositie van consumenten versterken bij de aanschaf van producten en diensten van ondernemingen. Deze bedingen kunt u enkel weloverwogen (grijze lijst) of beter niet (zwarte lijst) in uw algemene voorwaarden opnemen. Hieronder een verkenning van deze lijsten.
De grijze lijst
In de grijze lijst zijn bedingen opgenomen waarvan wordt vermoed dat die onredelijk bezwarend zijn. Aan ondernemers de taak om hier tegenbewijs voor te leveren.
Wat staat er zoal op de lijst?
Bijvoorbeeld het opnemen van een eenzijdig wijzigingsbeding dat de consument niet het recht geeft het contract te kunnen ontbinden. Waarom dit beding op de grijze lijst staat?
Omdat een contract tussen een onderneming en meerdere consumenten niet zo eenvoudig gewijzigd kan worden. Zakelijke partijen kunnen samen bijvoorbeeld schriftelijk akkoord geven op een wijziging. Als een onderneming echter levert aan meerdere consumenten, wordt dit lastiger.
Een eenzijdig wijzigingsbeding kan zowel in B2B- als B2C-contracten worden opgenomen. In B2C gelden echter andere regels. Wijkt de prestatie die de consument ontvangt wezenlijk af van de toegezegde prestatie? Dan moet de consument expliciet het recht hebben om het contract te kunnen ontbinden. In dat geval mag de consument het contract dus wel tussentijdigs beëindigen.
Een ander beding op de grijze lijst heeft te maken met de beperking van aansprakelijkheid. Aansprakelijkheid die geldt op grond van de wet mag je als ondernemer niet uitsluiten. In het contract kunt u bijvoorbeeld niet opnemen dat de wettelijke aansprakelijkheid voor het betalen van schadevergoeding geheel of gedeeltelijk wordt uitgesloten.
De zwarte lijst
De bedingen die zijn opgenomen in de zwarte lijst worden altijd als onredelijk bezwarend gezien. Deze kunnen dus vernietigd worden door de rechter. De bepalingen op de zwarte lijst tasten de rechten en verplichtingen uit het contract ten nadele van de consument aan.
Welke bedingen staan er op de zwarte lijst?
Bijvoorbeeld een beding in de algemene voorwaarden dat bepaalt dat het contract slechts op een bepaalde wijze opgezegd mag worden. Wordt een abonnement via de website aangegaan, dan heeft de consument ook het recht deze op dezelfde manier op te zeggen.
Verder mag het recht van een consument om de toegezegde prestatie op te eisen, niet ontnomen worden. Bij niet tijdige levering door de ondernemer mag het niet zo zijn dat de consument slechts recht heeft op schadevergoeding en niet op nakoming.
Een ander voorbeeld betreft prijsverhogingen. Binnen drie maanden na het sluiten van het contract met een consument mag de prijs niet verhoogd worden, tenzij de consument in dat geval het contract mag ontbinden.
Wet koop op afstand
Tegenwoordig worden producten en diensten vaker op afstand aangeboden (bijv. via internet), waarbij er geen persoonlijk contact is tussen consument en ondernemer. De wet biedt de koper in dit geval extra bescherming.
Zo zijn ondernemers verplicht de consument tijdig (dus voor het sluiten van de koop) te informeren over onder andere de kenmerken van het product, de wijze van betaling, de kosten van aflevering en de bedenktijd.
Indien de verkoper niet voldoet aan zijn informatieverplichtingen, wordt de bedenktijd verlengd naar twaalf maanden.
Bedenktijd bij aankopen op afstand
Een consument heeft het recht binnen veertien dagen gebruik te maken van de bedenktijd. Voor producten begint de teller te lopen op het moment dat het product door de consument ontvangen is. Bij een bestelling van meerdere producten gaat de bedenktijd in op het moment dat het laatste product ontvangen is.
Voor diensten begint de bedenktijd op de dag dat de consument bevestigt dat hij gaat afnemen. In het geval sprake is van een gemengde overeenkomst (laptop en onderhoudsdienst) gelden de regels voor producten.
Let op!
Een beroep op de bedenktijd is niet altijd mogelijk. Bepaalde producten en diensten zijn uitgezonderd, zoals op maat gemaakte producten, digitale inhoud die je online kan afspelen (streamen) of downloaden en cd’s en dvd’s waarvan de verzegeling na levering is verbroken.
Stilzwijgend verlengen?!
Tussen zakelijke partijen mag van alles afgesproken worden inzake het opzeggen van een contract. Consumenten worden hier beter in beschermd via de Wet van Dam.
De Wet van Dam beoogt de perikelen van de stilzwijgende verlenging aan te pakken. Een contract c.q. een abonnement voor bepaalde tijd kan na de eerste contractperiode door de consument op ieder moment opgezegd worden. Formeel kan het contract met meer dan één maand stilzwijgend verlengd worden, maar de consument heeft het recht het contract op te zeggen met inachtneming van een opzegtermijn van één maand.
Consumenten hebben niet het recht het contract voor bepaalde tijd tussentijds op te zeggen. Bij het sluiten van een jaarcontracten is de consument dus gedurende dat jaar aan het contract gebonden. Uiteraard kunt u consumenten in de algemene voorwaarden wel de mogelijkheid bieden het contract tussentijds te beëindigen onder bepaalde voorwaarden.
Een contract voor onbepaalde tijd mag de consumenten te allen tijde opzeggen met een opzegtermijn van een maand. Een proefabonnement hoeft de consument niet op te zeggen. Dit abonnement dient automatisch te stoppen na de afgesproken periode.
Let op!
Is een consument gefactureerd voor een langere periode dan één maand na de eerste contractperiode? Dan bent u verplicht om het teveel betaalde bedrag terug te betalen.
Zakendoen met consumenten?!
Wilt u niet alleen B2B, maar ook B2C gaan werken? Laat u dan goed adviseren op het gebied van consumentenrecht. Het mogen dezelfde producent en diensten zijn die u levert, maar de contracten en algemene voorwaarden verschillen wezenlijk van elkaar!