Onlangs heeft de Europese Commissie 2 wetsvoorstellen gedaan, namelijk de Digital Services Act en de Digital Markets Act. Deze voorstellen veranderen de manier waarop bedrijven digitale diensten aanbieden en gebruiken in de EU ingrijpend. Het heeft niet alleen gevolgen voor grote online platforms, maar ook voor kleinere aanbieders van digitale diensten én hun gebruikers en klanten. Na vorige week te hebben ingezoomd op de Digital Services Act, bespreken we deze week de Digital Markets Act.
Waarom deze wetsvoorstellen?
In 2000 werden de Europese regels voor digitale diensten van kracht (de e-commerce richtlijn). Deze regels sluiten onvoldoende aan bij het huidige digitale landschap. De wetgeving biedt namelijk onvoldoende bescherming aan consumenten en kleinere, nieuwe spelers op de markt.
Illegale handel en schadelijke online content zijn een doorn in het oog van Europa. Grote online platforms (zogenaamde poortwachters) controleren de markt en bieden weinig ruimte aan kleinere spelers.
Daarom heeft de Europese Commissie de voorstellen voor de Digital Services Act (DSA) en Digital Markets Act (DMA) gepubliceerd.
Wat is het doel van de Digital Markets Act?
Sommige grote online platforms fungeren als poortwachters voor de digitale markten. Het voorstel voor de Digital Markets Act bevat extra regels voor deze digitale poortwachters. Het moet ervoor zorgen dat deze online platforms zich eerlijk gedragen jegens gebruikers en concurrenten.
Wat zijn poortwachters?
De DMA bevat een reeks objectieve criteria om te bepalen of een groot online platform als ‘poortwachter’ mag worden beschouwd. Een bedrijf is een poortwachter als het:
een sterke economische positie en een aanzienlijke impact op de interne markt heeft en actief is in meerdere EU-landen;
een sterke bemiddelingspositie heeft, wat betekent dat het een groot aantal gebruikers verbindt met een groot aantal bedrijven;
geruime tijd een stabiele en duurzame positie op de markt heeft (of aan het verwerven is).
Om de snelle ontwikkelingen bij te houden zal de Europese Commissie iedere twee jaar opnieuw bekijken of aan de poortwachter-criteria wordt voldaan en de verplichtingen voor poortwachters zo nodig dynamisch updaten.
Wat zijn de nieuwe regels?
Indien een platform aan de criteria voor poortwachter voldoet, dan heeft dat platform volgens de Europese Commissie een bepaalde mate van verantwoordelijkheid naar de concurrentie binnen de digitale markt. Er zijn verschillende regels (do’s and don’ts) opgesteld.
Poortwachters mogen diensten en producten die zij zelf aanbieden niet gunstiger behandelen dan soortgelijke diensten of producten van derden.
Gebruikers mogen niet worden beperkt bij het verwijderen van vooraf geïnstalleerde software en/of apps.
Het platform dat als poortwachter kwalificeert, zal de eigen diensten in bepaalde situaties toegankelijk moeten maken voor de dienstverlening door derden.
Zakelijke gebruikers moet toegang worden gegeven tot de gegevens die zij zelf op het platform van de poortwachter genereren.
Adverteerders en uitgevers die het online platform gebruiken, dienen de nodige tools en informatie te krijgen van de poortwachter om advertenties op het platform van de poortwachter zelf te kunnen analyseren.
Het online platform moet zakelijke gebruikers van het platform in staat stellen hun aanbod te promoten en contracten te sluiten met hun klanten buiten het platform van de poortwachter om.
Extra maatregelen opleggen
Aan poortwachters die de DMA systematisch overtreden, kunnen na marktonderzoek extra maatregelen worden opgelegd. Die maatregelen moeten in verhouding staan tot de gepleegde inbreuken, ze moeten noodzakelijk zijn om de inbreuk te stoppen en er mogen geen alternatieve maatregelen beschikbaar zijn.
De EU kan een online platform dwingen om zijn gedrag te veranderen, of zijn structuur, bijvoorbeeld door (delen van) een bedrijf te verkopen. Poortwachters dienen na de inwerkingtreding van de DMA overnames binnen de digitale sector te melden, ook als deze onder de huidige omzetdrempels blijven.
Indien een bedrijf zich niet houdt aan de DMA kan de Europese Commissie boetes tot 10% van de totale wereldwijde jaaromzet van het bedrijf. Ook bestaan er periodieke financiële sancties tot 5% van de gemiddelde dagelijkse omzet.
Wat zijn de vervolgstappen?
Het Europees Parlement en de lidstaten zullen de voorstellen van de Commissie bespreken volgens de reguliere wetgevingsprocedure. Zodra de voorstellen zijn aangenomen, zijn de nieuwe regels rechtstreeks van toepassing in de gehele Europese Unie.
Gaan de regels voor u gelden? Welke acties moet u dan eigenlijk ondernemen? Wij kunnen u uiteraard helpen om de impact van deze regels voor uw organisatie in kaart te brengen, zodat u tijdig voorbereid bent om de nieuwe wetgeving. Onze ICT-juristen staan voor u klaar via contact@legalz.nl of 010 2290 646